Anksiyete bozukluğu türleri nelerdir?

Anksiyete bozuklukları, günlük yaşamı derinden etkileyen farklı görünümlerle ortaya çıkabilir. Bu rehber, her birinin kendine özgü belirti ve tetikleyicilerini anlamak için yaygın türleri ayrıntılı olarak ele alıyor.

Konu kakkında 0 soru soruldu ve cevaplandı

Anksiyete Bozukluğu Türleri: Kapsamlı Bir Rehber

Anksiyete bozuklukları, aşırı ve kalıcı endişe, korku ve kaygı duygularıyla karakterize, bireyin günlük işlevselliğini önemli ölçüde etkileyebilen bir grup zihinsel sağlık durumudur. Her biri kendine özgü belirti ve tetikleyicileri olan çeşitli türleri bulunmaktadır. İşte en yaygın anksiyete bozukluğu türleri:

1. Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB)

Kişinin günlük yaşamında birçok farklı konu hakkında (sağlık, iş, aile, küçük mesel eler) sürekli, aşırı ve kontrol edilmesi zor endişe duymasıdır.
Bu endişeye genellikle huzursuzluk, kolay yorulma, konsantrasyon güçlüğü, kas gerginliği ve uyku problemleri gibi fiziksel belirtiler eşlik eder.

2. Panik Bozukluk

Beklenmedik ve tekrarlayan panik ataklarla (ani, yoğun korku veya rahatsızlık dalgaları) karakterizedir.
Panik atak sırasında çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi ve ölüm korkusu gibi şiddetli fiziksel belirtiler görülebilir.
Kişi, yeni bir atak geçirme korkusuyla (beklenti anksiyetesi) sürekli endişe duyabilir ve davranışlarını buna göre değiştirebilir (örneğin, dışarı çıkmaktan kaçınmak).

3. Sosyal Anksiyete Bozukluğu (Sosyal Fobi)

Başkaları tarafından incelenebileceği veya utanç verici bir duruma düşebileceği kaygısıyla, sosyal ortamlardan veya performans gerektiren durumlardan belirgin ve kalıcı bir korku duymaktır.
Topluluk önünde konuşma, yemek yeme, yeni insanlarla tanışma gibi durumlar yoğun kaygı yaratır ve genellikle kaçınılır.

4. Özgül Fobiler

Belirli bir nesneye veya duruma karşı (yükseklik, uçuş, hayvanlar, iğne, kan görme gibi) aşırı ve mantıksız düzeyde korku duyulmasıdır.
Fobi tetikleyicisiyle karşılaşma düşüncesi bile kaygı yaratabilir ve kişi ondan aktif olarak kaçınmaya çalışır.

5. Agorafobi

Kaçmanın zor olabileceği veya panik benzeri belirtiler ortaya çıktığında yardım alamayacağı düşünülen yer veya durumlardan (kalabalık alanlar, açık alanlar, toplu taşıma araçları, evden uzakta olma gibi) korku duymaktır.
Bu durumlar yoğun kaygı yaratır ve çoğu zaman tamamen kaçınılır, kişinin evde kalma isteğine yol açarak yaşamı ciddi şekilde kısıtlayabilir.

6. Ayrılma Anksiyetesi Bozukluğu

Genellikle çocuklukla ilişkilendirilse yetişkinlerde de görülebilen, bağlanılan kişilerden ayrılma konusunda gelişimsel olarak uygun olmayan ve aşırı düzeyde korku veya kaygı duymadır.

Ayrılma durumunda aşırı sıkıntı, bağlanılan kişinin başına bir şey geleceğine dair sürekli endişe ve ayrılmaya direnme görülür.

7. Seçici Konuşmamazlık (Mutizm)

Özellikle çocuklarda görülen, konuşma becerisi olmasına rağmen belirli sosyal durumlarda (okul gibi) sürekli olarak konuşamama halidir. Kaygı temelli bir durumdur ve sosyal fobi ile yakından ilişkili olabilir.

8. Madde/İlaç Kaynaklı Anksiyete Bozukluğu

Madde kullanımı (alkol, kafein, yasadışı uyuşturucular), ilaçların yan etkisi veya madde yoksunluğunun doğrudan yol açtığı belirgin anksiyete belirtileridir.

9. Başka Bir Sağlık Durumuna Bağlı Anksiyete Bozukluğu

Tiroid problemleri, kalp aritmileri veya astım gibi doğrudan fizyolojik etkileri olan başka bir tıbbi durumun neden olduğu belirgin anksiyete belirtileridir.

Önemli Notlar:

Bu bozukluklar sıklıkla bir arada görülebilir (örneğin, panik bozukluk ve agorafobi) veya depresyon gibi diğer ruhsal hastalıklarla birlikte bulunabilir.
Belirtiler kişiden kişiye şiddet ve görünüm açısından farklılık gösterebilir.
Tanı koyma yetkisi, belirtilerin süresi, şiddeti ve işlevselliği nasıl etkilediğini değerlendirecek olan bir ruh sağlığı uzmanına (psikiyatrist, klinik psikolog) aittir.
Anksiyete bozuklukları etkili bir şekilde tedavi edilebilir durumlardır. Tedavi seçenekleri arasında psikoterapi (özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi), ilaç tedavisi (antidepresanlar, anksiyolitikler) ve yaşam tarzı değişiklikleri (düzenli egzersiz, stres yönetimi, uyku hijyeni) bulunur.

Eğer siz veya tanıdığınız biri yukarıdaki belirtilerden mustaripse, profesyonel yardım almak yaşam kalitesini geri kazanmak için çok önemli ilk adımdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap