Beck anksiyete ölçeği neyi ölçer?

Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), bireylerin anksiyete belirtilerinin şiddetini nesnel bir şekilde değerlendirmek için geliştirilmiş bir tarama aracıdır. Özellikle somatik ve duygusal belirtilere odaklanarak, anksiyete bozukluklarının tetkikinde önemli bir rol oynar.

12 Aralık 2025

Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) Nedir?


Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), bireyin anksiyete (kaygı) belirtilerinin şiddetini ölçmek için tasarlanmış, kendi kendine uygulanan bir psikometrik ölçektir. İlk olarak 1988 yılında Aaron T. Beck ve meslektaşları tarafından geliştirilmiştir. Temel amacı, anksiyete bozukluklarında sık görülen somut, bedensel ve bilişsel semptomları taramak ve bu semptomların yoğunluğunu nesnel bir şekilde değerlendirmektir. Özellikle panik atak ve yaygın anksiyete bozukluğu gibi durumlarda belirgin olan belirtilere odaklanır.

Neyi Ölçer? Somatik ve Duygusal Belirtiler


BAÖ, anksiyetenin özellikle fizyolojik (bedensel) ve duygusal bileşenlerini ölçer. Depresyon ölçeklerinden farklı olarak, daha çok "bedende hissedilen" kaygıya vurgu yapar. Ölçek, aşağıdaki gibi 21 yaygın anksiyete belirtisini kapsar:
  • Uyuşma veya karıncalanma
  • Sıcak basması
  • Bacaklarda halsizlik
  • Gevşeyememe
  • Kötü bir şey olacak korkusu
  • Baş dönmesi veya sersemlik
  • Kalp çarpıntısı veya hızlanması
  • Denge kaybı hissi
  • Korkuya kapılma
  • Sinirlilik
  • Boğulma hissi
  • Titreme
  • Vücudun titremekten sarsılması
  • Kontrolü kaybetme korkusu
  • Nefes almada güçlük
  • Ölüm korkusu
  • Korkuya kapılma
  • Midede hazımsızlık veya rahatsızlık hissi
  • Baygınlık hissi
  • Yüzün kızarması
  • Terleme (sıcağa veya efora bağlı olmayan)

Nasıl Uygulanır ve Puanlanır?

  • Bireyden, her bir belirtiyi "son bir hafta dahil, bugün dahil" zaman diliminde ne sıklıkta yaşadığını değerlendirmesi istenir.
  • Her madde için 0 (Hiç) ile 3 (Şiddetli, dayanılamayacak kadar) arasında 4'lü bir Likert ölçeği kullanılır.
  • Toplam puan 0 ile 63 arasında değişir.
  • Puan Yorumlaması:
  • 0-7: Minimal düzeyde anksiyete
  • 8-15: Hafif düzeyde anksiyete
  • 16-25: Orta düzeyde anksiyete
  • 26-63: Şiddetli düzeyde anksiyete

Kullanım Amaçları ve Kısıtları

  • Amaçlar:
  • Klinik Değerlendirme: Terapistler ve klinisyenler tarafından anksiyete şiddetini ölçmek, tedavi planı oluşturmak ve tedavi sürecindeki değişimi izlemek için kullanılır.
  • Araştırma: Bilimsel çalışmalarda anksiyete düzeyini ölçmek için yaygın bir araçtır.
  • Tarama: Yüksek anksiyete belirtileri gösteren bireyleri tespit etmeye yardımcı olur.
  • Kısıtlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler:
  • Tanı Koymaz: BAÖ bir tanı aracı değildir. Yalnızca belirti şiddetini gösterir. Kesin tanı için klinik görüşme ve diğer değerlendirme yöntemleri şarttır.
  • Bedensel Belirtilere Odaklanır: Anksiyetenin bilişsel (düşünsel) yönlerini (örn., sürekli endişe) daha az vurgulayabilir. Bu nedenle, özellikle yaygın anksiyete bozukluğunun bilişsel semptomlarını tam olarak yakalayamayabilir.
  • Diğer Durumlarla Karışabilir: Bazı maddeler (örn., nefes darlığı, çarpıntı) tıbbi durumlarla (tiroid problemleri, kalp hastalıkları) veya panik ataklarla örtüşebilir. Bu nedenle ayırıcı tanı önemlidir.
  • Depresyon gibi diğer ruhsal durumlarla yüksek komorbidite (birlikte görülme) gösterebilir.

Özet

Beck Anksiyete Ölçeği, bireyin son bir haftadır yaşadığı anksiyetenin somatik ve duygusal belirtilerinin şiddetini hızlı ve güvenilir bir şekilde ölçen bir tarama aracıdır. Klinik pratikte ve araştırmalarda yaygın kullanılmasına rağmen, tek başına tanı koymak için yeterli değildir. Herhangi bir anksiyete belirtisi şüphesi durumunda, bu ölçeğin sonuçları bir uzman (psikiyatrist veya klinik psikolog) tarafından kapsamlı bir değerlendirme bağlamında yorumlanmalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;