Ayrılık anksiyetesi olan bir çocuğun vaka örneği nedir?

Yedi yaşındaki Deniz'in okula başlamasıyla şiddetlenen ayrılık kaygısı, onun günlük yaşamını ve aile dinamiklerini derinden etkilemiştir. Bu vaka örneği, ayrılık anksiyetesi bozukluğunun belirtilerini, altta yatan ailesel faktörleri ve çok yönlü bir terapi yaklaşımının nasıl uygulandığını somut bir şekilde ortaya koymaktadır.

Konu kakkında 0 soru soruldu ve cevaplandı

Ayrılık Anksiyetesi Olan Bir Çocuk Vaka Örneği: "Deniz"

Vaka Tanımı:

Deniz, 7 yaşında, ilkokul birinci sınıfa yeni başlamış bir kız çocuğudur. Ailesi, son bir aydır okula gitmekte aşırı zorlanması, her sabah yoğun ağlama krizleri yaşaması ve fiziksel şikayetlerinin artması nedeniyle bir çocuk psikiyatristine başvurmuştur.

Öykü ve Belirtiler:

Deniz, annesinden veya birincil bakım vereninden (özellikle annesinden) ayrıldığında yoğun kaygı ve korku yaşamaktadır. Okula bırakılırken annesinin elini bırakmak istememekte, sınıfa girmemek için direnmektedir.
Okul saatleri boyunca sürekli "Annem başına bir şey gelecek mi?", "Eve dönebilecek mi?" gibi düşüncelerle meşguldür ve derse konsantre olamamaktadır.
Sık sık fiziksel şikayetleri olmaktadır: Okul sabahları karın ağrısı, mide bulantısı ve bazen baş ağrısı. Bu şikayetler genellikle hafta sonları görülmemekte veya çok hafif seyretmektedir.
Uyku düzeni bozulmuştur. Akşamları yalnız yatmak istememekte, anne-babasının yatağına gelmekte veya onların yanında uyumak için ısrar etmektedir. Uykuya dalarken anne-babasının odasında olmasını istemektedir.
Annesi evden çıkarken (market, iş vs. için) aşırı tepki göstermekte, gitmemesi için yalvarmakta veya onunla gelmek istemektedir.
Okul dışındaki sosyal aktivitelere (doğum günü partisi, park) bile annesi yanında olmadan katılmak istememektedir.
Yoğun ve gerçekçi olmayan korkular geliştirmiştir: Annesinin başına bir kaza geleceği, kaybolacağı veya kendisini terk edeceği endişesi.

Aile ve Gelişim Öyküsü:

Deniz, tek çocuktur. Aile, Deniz'in doğumundan itibaren korumacı ve dikkatli bir tutum sergilemiştir. Özellikle anne, Deniz ile çok yoğun ve yakın bir ilişki kurmuş, onunla neredeyse tüm zamanını geçirmiştir. Pandemi döneminde okul öncesi eğitimine başlayamamış, sosyalleşme fırsatları sınırlı kalmıştır. Ailede kaygı bozukluğu öyküsü (annede genel anksiyete belirtileri) mevcuttur. Okula başlamadan önce de ayrılıklara karşı hassasiyeti olduğu, ancak okulun bu durumu klinik düzeye taşıdığı gözlemlenmiştir.

Değerlendirme:

Çocuk psikiyatristi yapılan klinik görüşme ve aile görüşmesi sonucunda, Deniz'in belirtilerinin "Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu" tanı kriterlerini karşıladığını belirlemiştir. Belirtiler en az dört haftadır devam etmekte (aslında bir aydır), çocuğun okul işlevselliğini ciddi şekilde bozmakta ve yaşına uygun sosyal aktivitelere katılımını engellemektedir.

Terapi Süreci ve Müdahaleler:

Oyun Terapisi ve Bilişsel-Davranışçı Terapi (BDT): Terapist, Deniz ile güvenli bir ilişki kurarak, ayrılıkla ilgili korkularını oyun ve çizimler aracılığıyla ifade etmesine yardımcı olmuştur. Kaygı yaratan düşünceleri ("Annem asla geri gelmeyecek") daha gerçekçi olanlarla ("Annem beni almaya her zaman geldi") yavaş yavaş değiştirmeye yönelik çalışmalar yapılmıştır.
Aşamalı Maruz Bırakma (Kademeli Alıştırma): Deniz için bir "korku hiyerarşisi" oluşturulmuştur. Önce annenin evde başka bir odada 5 dakika kalması, sonra markete 15 dakikalığına gitmesi, daha sonra Deniz'in babaannesinde kısa süreli kalması gibi aşamalı ve kontrollü ayrılık deneyimleri planlanmıştır. Her başarılı adım ödüllendirilmiştir.
Okul ile İş Birliği: Öğretmen ve okul psikoloğu ile iletişime geçilmiştir. Deniz'in okula alışma sürecinde, annesinin ilk günler sınıfa yakın bir yerde beklemesi, sonraki günlerde bu sürenin kademeli olarak azaltılması konusunda plan yapılmıştır. Öğretmen, Deniz'in kaygısını anlayan ve onu sakinleştiren bir tutum sergilemiştir.
Aile Danışmanlığı ve Eğitimi: Anne-babaya, ayrılık anksiyetesinin doğası, çocuğa nasıl destek olunacağı ve sınırların nasıl konulacağı konusunda psiko-eğitim verilmiştir. Annenin kendi kaygısını yönetmesi için destek sağlanmıştır. Vedalaşmaların kısa, net ve güven verici olması, asla habersiz kaybolmamak konusunda bilgilendirilmişlerdir.
Güven Nesnesi Kullanımı: Deniz'in annesinin küçük bir fotoğrafını veya ona güven veren bir eşyayı (anahtarlık, mendil) okula götürmesine izin verilmiştir.

Sonuç ve İlerleme:

Terapi ve aile-okul iş birliği ile yaklaşık 2-3 ay sonra Deniz'de belirgin ilerleme gözlemlenmiştir. Okula gitme konusundaki direnci büyük ölçüde azalmış, fiziksel şikayetleri seyrekleşmiştir. Sınıfta daha rahat oturabilmekte ve arkadaşlarıyla iletişim kurmaya başlamıştır. Evden kısa süreli ayrılıklara tepkisi normale dönmüştür. Süreç, Deniz'in bağımsızlık duygusunu güçlendirirken, ailenin de daha sağlıklı sınırlar koymayı öğrenmesiyle devam etmektedir. Bu vaka, erken müdahalenin, aile ve okul desteğinin ayrılık anksiyetesi yönetimindeki kritik rolünü göstermektedir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap