Ayrılma anksiyetesi belirtileri nelerdir?

Bağlanılan kişilerden veya güvenli alanlardan ayrılma düşüncesiyle ortaya çıkan yoğun kaygı ve korku hali, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir. Bu durumun temel belirtileri, başa çıkma yolları ve profesyonel yardım süreçleri hakkında detaylı bir rehber sunulmaktadır.

Konu kakkında 0 soru soruldu ve cevaplandı

Ayrılma Anksiyetesi Nedir?

Ayrılma anksiyetesi, kişinin bağlı olduğu kişilerden veya ev gibi güvenli ortamlardan ayrılma düşüncesi veya gerçeği karşısında aşırı ve gelişimsel olarak uygun olmayan düzeyde kaygı, korku ve stres yaşamasıdır. Çocukluk döneminde yaygın görülmekle birlikte yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Tanı koyulabilmesi için belirtilerin en az dört hafta (çocuklarda) veya altı ay (yetişkinlerde) sürmesi ve kişinin günlük işlevselliğini önemli ölçüde bozması gerekmektedir.

Ayrılma Anksiyetesinin Temel Belirtileri

Belirtiler fiziksel, duygusal, davranışsal ve bilişsel düzeyde kendini gösterebilir. İşte ayrılma anksiyetesinin yaygın belirtileri:

Aşırı ve Sürekli Endişe: Bağlanılan kişinin başına bir zarar geleceği (hastalık, kaza, ölüm) veya kişinin onu terk edeceği yönünde tekrarlayan ve kontrol edilemeyen düşünceler.
Ayrılık Senaryolarına Karşı Yoğun Korku: Okula, işe gitmek veya bağlanılan kişiden ayrı bir şekilde seyahat etmek, evde yalnız kalmak gibi durumlarda aşırı sıkıntı ve panik hissi.
Ayrılma Durumlarını Reddetme veya Kaçınma: Okula veya işe gitmeyi reddetme, evden uzakta uyumak istememe, bağlanılan kişinin yanından ayrılmakta aşırı zorlanma. Bu durum sosyal ve mesleki hayatı ciddi şekilde etkileyebilir.
Fiziksel Şikayetler: Ayrılma anı yaklaştığında veya gerçekleştiğinde ortaya çıkan baş ağrısı, karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi, çarpıntı, nefes darlığı gibi somatik belirtiler. Çoğu zaman bu şikayetler tıbbi bir neden bulunamaz.
Aşırı Bağlanma ve "Gölge" Davranışı: Bağlanılan kişinin peşinden sürekli gitme, odadan odaya takip etme, yalnız kalmak istememe. Özellikle çocuklarda ebeveynin bacaklarına sarılıp ayrılmak istememe sık görülür.
Uyku Problemleri: Bağlanılan kişinin yanında veya aynı odada uyumak için ısrar etme, kabuslar görme (ayrılık temalı), uykuya dalmakta güçlük çekme.
Okul veya İşe Dair Performans Düşüklüğü: Dikkati toplayamama, sürekli endişe nedeniyle öğrenme veya çalışma veriminin düşmesi, sosyal etkinliklere katılmak istememe.
Yalnız Kalma Korkusu: Yetişkinlerde özellikle evde yalnız kalamama, partnerinden ayrı bir sosyal aktivite planlayamama şeklinde kendini gösterir.
Sürekli Onay ve Temas İhtiyacı: Bağlanılan kişinin güvende olduğundan emin olmak için sık sık mesaj atma, arama yapma, sürekli nerede olduğunu sorma.

Çocuklarda ve Yetişkinlerde Görünüm Farklılıkları

Çocuklarda: Belirtiler daha davranışsal ve somatiktir (okul reddi, karın ağrısı, ağlama nöbetleri, ebeveyne yapışma). Kaygı genellikle ebeveynlerden ayrılmaya odaklıdır.
Yetişkinlerde: Belirtiler daha bilişsel ve ilişkiseldir. Partnerinden veya çocuklarından ayrılma korkusu, onlara bir şey olacağına dair takıntılı düşünceler, işlevselliği bozan bağımlı davranışlar ön plandadır. Sıklıkla diğer kaygı bozuklukları veya depresyon ile birlikte görülebilir.

Ne Zaman Profesyonel Yardım Alınmalı?

Ayrılma kaygısı kişinin veya çocuğunuzun okul/iş hayatını, sosyal ilişkilerini ve genel iyilik halini belirgin şekilde etkilemeye başladığında, fiziksel belirtiler sıklaştığında ve başa çıkmak zorlaştığında bir uzmana (psikiyatrist, klinik psikolog) başvurmak çok önemlidir. Ayrılma anksiyetesi, bilişsel davranışçı terapi, oyun terapisi (çocuklar için) ve gerekli durumlarda ilaç tedavisi ile etkili bir şekilde tedavi edilebilen bir durumdur.

Unutulmamalıdır ki, ayrılma anksiyetesi bir karakter zayıflığı veya şımarıklık değil, gerçek bir kaygı bozukluğudur ve doğru destekle üstesinden gelinebilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap