Beck anksiyete ölçeği nedir?

Anksiyete belirtilerinin şiddetini değerlendirmek için klinik ortamlarda ve araştırmalarda sıklıkla kullanılan bir öz bildirim ölçeğinden bahsediyoruz. Bu araç, bireylerin yaşadığı fiziksel ve duygusal semptomları niceliksel olarak ölçmeyi amaçlar.

12 Aralık 2025

Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) Nedir?


Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ), bireylerde anksiyete (kaygı) belirtilerinin şiddetini ölçmek için tasarlanmış, kendi bildirime dayalı, yaygın olarak kullanılan bir psikometrik araçtır. İlk olarak 1988 yılında Amerikalı psikolog Aaron T. Beck ve çalışma arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. Ölçek, klinik ortamlarda ve araştırmalarda, özellikle yetişkinlerde anksiyete düzeyini objektif ve niceliksel olarak değerlendirmek amacıyla kullanılır.

Ölçeğin Yapısı ve İçeriği


BAÖ, bireyin son bir hafta içinde yaşadığı anksiyete belirtilerini değerlendiren 21 maddeden oluşur. Her madde, fiziksel, duygusal ve bilişsel anksiyete semptomlarından birini tanımlar. Ölçekteki maddelerin çoğu, anksiyetenin somatik (bedensel) belirtilerine odaklanır. Katılımcıdan her bir belirtiyi 0'dan 3'e kadar bir derecelendirme ölçeğinde puanlaması istenir:
  • 0 = Hiç rahatsız etmedi
  • 1 = Hafif derecede rahatsız etti (beni pek etkilemedi)
  • 2 = Orta derecede rahatsız etti (hoş değildi ama katlanabildim)
  • 3 = Ciddi derecede rahatsız etti (katlanamayacak kadar kötüydü)

Örnek Maddeler:

  • Uyuşma veya karıncalanma
  • Sıcak basmaları
  • Bacaklarda halsizlik
  • Gevşeyememe
  • Kontrolü kaybetme korkusu
  • Baş dönmesi veya sersemlik

Puanlama ve Yorumlama


21 maddenin puanları toplanarak toplam bir puan elde edilir. Toplam puan aralığı 0 ile 63 arasındadır. Bu toplam puana göre anksiyete şiddeti genellikle şu şekilde sınıflandırılır:
  • 0-7 Puan: Minimal Düzeyde Anksiyete
  • 8-15 Puan: Hafif Düzeyde Anksiyete
  • 16-25 Puan: Orta Düzeyde Anksiyete
  • 26-63 Puan: Şiddetli Düzeyde Anksiyete

Bu kesme puanları yorumlama için bir rehber niteliğindedir. Yüksek puanlar, daha şiddetli anksiyete belirtilerini gösterir. Ancak, BAÖ bir tanı aracı DEĞİLDİR. Yalnızca belirti şiddetini taramak ve izlemek için kullanılır. Kesin tanı, bir ruh sağlığı uzmanı (psikiyatrist, klinik psikolog) tarafından kapsamlı bir klinik değerlendirme ile konulmalıdır.

Kullanım Amaçları ve Alanları

  • Klinik Değerlendirme: Terapi sürecinde anksiyete düzeyini ölçmek ve tedavi ihtiyacını belirlemek.
  • Tedavi İzleme: İlaç veya psikoterapi gibi müdahalelerin etkinliğini izlemek ve tedavi sürecindeki değişimi objektif olarak görmek.
  • Araştırma Çalışmaları: Bilimsel araştırmalarda anksiyete düzeyini ölçmek için standart bir araç olarak kullanılır.
  • Klinik Tarama: Hastanelerde, psikiyatri kliniklerinde veya birinci basamak sağlık hizmetlerinde hızlı bir tarama aracı olarak kullanılabilir.

Güçlü Yönleri ve Sınırlılıkları

Güçlü Yönleri:

  • Uygulaması kolay ve kısa sürelidir (5-10 dakika).
  • Geçerlik ve güvenirliği yüksek, iyi standardize edilmiş bir ölçektir.
  • Özellikle bedensel anksiyete belirtilerini iyi yakalar.
  • Tedaviye verilen yanıtı izlemek için idealdir.

Sınırlılıkları:

  • Depresyon gibi diğer ruhsal bozukluklarla örtüşen belirtileri (örn., yorgunluk) ayırt etmekte zorlanabilir.
  • Panik bozukluğu gibi belirli anksiyete bozukluklarını teşhis etmek için özel olarak tasarlanmamıştır.
  • Kendi bildirime dayalı olduğu için, kişinin içgörüsüne ve dürüstlüğüne bağlıdır.
  • Farklı kültürlerde bazı somatik belirtilerin ifadesi değişebileceğinden kültürel faktörlerden etkilenebilir.

Önemli Uyarı

Beck Anksiyete Ölçeği, yalnızca bir değerlendirme aracıdır. Bu ölçeği internet üzerinden doldurup çıkan puanınızı kesin bir teşhis olarak almamalısınız. Anksiyete belirtileri yaşıyorsanız veya ruh sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa, mutlaka bir ruh sağlığı profesyoneline (psikiyatrist veya klinik psikolog) başvurmalısınız. Uzman, BAÖ gibi araçları kullanmanın yanı sıra, kapsamlı bir görüşme yaparak doğru değerlendirmeyi ve tanıyı koyacaktır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;