Karışık anksiyete ve depresif bozukluk engel oranı nedir?

Karışık anksiyete ve depresif bozukluk tanısı alan bireyler için engel oranının belirlenmesi, hastalığın kişinin iş ve günlük yaşam işlevselliği üzerindeki etkisine dayanır. Bu süreç, yasal mevzuat çerçevesinde ve sağlık kurulu değerlendirmesi ile gerçekleşir.

12 Aralık 2025

Karışık Anksiyete ve Depresif Bozukluk Engel Oranı (Sakatlık Derecesi) Hakkında Kapsamlı Rehber


Karışık anksiyete ve depresif bozukluk, hem anksiyete (kaygı) hem de depresif belirtilerin aynı anda görüldüğü, ancak her birinin tek başına tam bir tanı koymak için yeterli şiddette olmadığı bir ruhsal sağlık durumudur. Türkiye'de bu durumun yol açtığı iş gücü kaybı veya meslekte kazanma gücü azalması, "engel oranı" olarak değerlendirilir. Bu oran, genellikle Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) veya Emekli Sandığı tarafından yapılan sağlık kurulu raporları ile belirlenir.

Engel Oranı Nasıl Belirlenir?

Engel oranı, "Maluliyet" veya "Çalışma Gücü Kaybı Oranı" tespitinde kullanılır. Bu oranlar, Türkiye'de yasal olarak "İş Göremezlik Oranları Cetveli"ne (eski adıyla Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik) göre belirlenir. Ruhsal ve davranışsal bozukluklar, bu cetvelin 14. bölümünde yer alır.

Karışık Anksiyete ve Depresif Bozukluk İçin Oran Aralığı

Sabit bir "şu hastalık şu orandır" demek mümkün değildir. Oran, hastalığın şiddeti, sürekliliği, bireyin günlük yaşam, sosyal ilişkiler ve işlevselliği üzerindeki etkisine göre değişkenlik gösterir. Genel çerçeve şu şekildedir:
  • Hafif Derecede Belirtiler: Belirtiler günlük yaşamı ve işlevselliği hafif düzeyde etkiliyorsa, engel oranı genellikle %10 - %25aralığında olabilir. Bu, genellikle düzenli tedavi ve destekle çalışmaya engel teşkil etmeyen durumları ifade eder.
  • Orta Derecede Belirtiler: Belirtiler daha belirgin, süreklidir ve kişinin mesleki performansını, sosyal uyumunu önemli ölçüde etkiliyorsa, engel oranı %30 - %50aralığına yükselebilir. İşte verimlilik düşüklüğü, sık işe gidememe gibi durumlar söz konusu olabilir.
  • Ağır Derecede Belirtiler: Hastalık, kişinin kendi temel ihtiyaçlarını karşılamasını, sosyal ilişkiler kurmasını ve herhangi bir işte sürekli çalışmasını ciddi şekilde engelliyorsa, engel oranı %60 ve üzeri olarak tespit edilebilir. Bu durum, maluliyet (tam çalışamazlık) için değerlendirmeye alınabilir.

Rapor Alma Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Engel oranı tespiti için bir psikiyatri uzmanından detaylı bir muayene ve tedavi süreci kaydı gereklidir. Süreç genellikle şöyle işler:
  • Psikiyatrik Tedavi ve Takip: Düzenli psikiyatri kontrolleri, tedavi (ilaç, terapi) ve bu sürecin sağlık kayıtları (epikriz raporları) temel dayanak noktasıdır.
  • Sağlık Kurulu Raporu Başvurusu: SGK'ya bağlı bir hastanenin (üniversite veya devlet hastanesi) "Sağlık Kurulu"na başvurulur. Başvuru genellikle "İş Göremezlik Raporu" veya "Maluliyet Raporu" almak amacıyla yapılır.
  • Kurul Değerlendirmesi: Kurul, psikiyatri uzmanı başta olmak üzere ilgili hekimlerden oluşur. Sunulan tüm tıbbi belgeleri, hastanın durumunu ve işlevselliğini değerlendirir. Yönetmelikteki kriterlere göre bir engel oranına karar verir.
  • Oranın Belirlenmesi: Karışık anksiyete ve depresif bozukluk, yönetmelikte birebir geçmeyebilir. Kurul, belirtilerin şiddetine göre "Diğer Anksiyete Bozuklukları", "Depresif Episod" veya "Kalıcı Duygudurum [Afektif] Bozuklukları" gibi ilgili başlıklar altında değerlendirme yapar.

Önemli Uyarılar

  • Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Kesin oran, her bireyin özel durumuna, hastalığın seyrine ve sağlık kurulunun kanaatine göre değişir.
  • Engel oranı, sadece teşhise değil, işlevsellik kaybına odaklanır. Yani, tanıdan çok, hastalığın kişinin çalışma hayatını ne kadar etkilediği önemlidir.
  • Yüksek oran (genellikle %40 ve üzeri) almak, erken emeklilik (malulen emeklilik) için bir kriter olabilir, ancak tek başına yeterli değildir. Prim gün sayısı ve diğer şartlar da aranır.
  • Rapor sürecinde tüm tıbbi dokümanlarınızın (konsültasyon notları, tedavi raporları, ilaç listeleri) eksiksiz olması çok önemlidir.

Sonuç

Karışık anksiyete ve depresif bozuklukta engel oranı, durumun şiddetiyle doğru orantılı olarak %10'dan %60'ın üzerine kadar geniş bir aralıkta değişebilir. Kesin değerlendirme, resmi bir hastanenin sağlık kurulu tarafından, yasal mevzuata ve kişinin somut işlevsellik kaybına göre yapılır. Bu süreç için bir psikiyatri uzmanından destek almak ve tedavi sürecini düzenli olarak kayıt altına almak en doğru adımdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;