F41.8 diğer tanımlanmış anksiyete bozuklukları nelerdir?

Spesifik anksiyete bozukluğu kriterlerini tam olarak karşılamayan, ancak bireyin yaşamında belirgin bir sıkıntıya veya işlev kaybına yol açan anksiyete durumları, ICD-10 sınıflandırmasında F41.8 kodu altında ele alınır. Bu kategori, klinik tablonun net bir şekilde tanımlanmasını gerektiren heterojen bir grubu kapsar.

12 Aralık 2025

F41.8: Diğer Tanımlanmış Anksiyete Bozuklukları Nedir?


DSM-5 (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) ve ICD-10 (Hastalıkların ve İlgili Sağlık Sorunlarının Uluslararası İstatistiksel Sınıflaması) sınıflandırma sistemlerinde, tüm kriterleri daha spesifik bir anksiyete bozukluğu tanısı için tam olarak karşılamayan, ancak klinik olarak belirgin sıkıntıya veya işlevsellikte düşüşe neden olan anksiyete tabloları için "diğer tanımlanmış" kategorileri bulunur. ICD-10'da bu kategori F41.8 Diğer tanımlanmış anksiyete bozuklukları olarak kodlanır.

Bu kod, "tanımlanmış" olması nedeniyle, klinisyenin hastanın semptom profilini belirtmesini gerektirir. Yaygın anksiyete bozukluğu (F41.1), panik bozukluğu (F41.0) veya fobiler (F40 serisi) gibi standart tanılara tam uymayan ancak belirgin anksiyete içeren durumları kapsar.

F41.8 Kapsamına Girebilecek Anksiyete Tablolarına Örnekler:


  • Karma Anksiyete ve Depresif Bozukluk: Hem anksiyete hem de depresif belirtilerin birlikte görüldüğü, ancak her birinin tek başına tam tanı kriterlerini karşılamadığı durumlar. Bu durum özellikle ICD-10'da F41.2 olarak ayrı bir koda sahip olsa da, benzer prensiple değerlendirilebilir.
  • Sınırda (Subklinik) Anksiyete Bozuklukları: Belirtilerin süresi, şiddeti veya sayısı bakımından spesifik bir bozukluğun tüm kriterlerini karşılamayan, ancak kişinin yaşam kalitesini etkileyen hafif veya atipik formlar.
  • Atipik Özellikler Gösteren Anksiyete: Örneğin, panik atakları olan ancak panik bozukluğunun beklenen davranışsal değişikliklerini (kaçınma vb.) göstermeyen veya yaygın anksiyeteden farklı, belirli bir temaya odaklanmış kronik endişe hali.
  • Tıbbi Bir Duruma veya Madde Kullanımına Bağlı Olmayan Anksiyete: Altta yatan fiziksel bir hastalık (hipertiroidi gibi) veya madde kullanımı ile tam açıklanamayan, ancak klinik açıdan önemli anksiyete semptomları.
  • Kültüre Özgü Anksiyete İfadeleri: Belirli kültürel bağlamlarda ortaya çıkan ve standart tanı kategorilerine tam olarak uymayan anksiyete deneyimleri (örneğin, bazı kültürlerde görülen "sinir krizi" veya spesifik korku içerikleri).
  • Başka Türlü Adlandırılamayan (BTAS) Anksiyete Bozuklukları: Bu terim daha çok DSM sisteminde kullanılır ve ICD'deki F41.8 ile benzerlik gösterir. Karışık anksiyete-belirtileri, yeterli sayıda olmayan fobik kaçınmalar gibi durumları içerebilir.

Tanı ve Klinik Yaklaşım:


F41.8 tanısı koymak için klinisyen, hastanın neden spesifik bir anksiyete bozukluğu tanısı almadığını açıklamalıdır. Detaylı bir klinik değerlendirme, psikiyatrik öykü, fiziksel muayene (organik nedenleri dışlamak için) ve gerekli laboratuvar testleri esastır. Bu tanı bir "çekmece" tanısı değil, heterojen bir grubu tanımlamak için kullanılan geçerli bir kategoridir.

Tedavi, altta yatan semptomların doğasına göre şekillenir ve genellikle spesifik anksiyete bozukluklarında kullanılan yöntemlerle benzerlik gösterir:
  • Psikoterapi: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) başta olmak üzere, anksiyete yönetimi, endişe kontrolü ve başa çıkma becerileri üzerine odaklanan terapiler.
  • İlaç Tedavisi: Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) veya serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'lar) gibi antidepresanlar veya kısa süreliğine anksiyolitikler (benzodiazepinler, dikkatli kullanım gerektirir) reçete edilebilir.
  • Psikoeğitim ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Stres yönetimi, düzenli egzersiz, uyku hijyeni ve beslenme danışmanlığı.

Önemli Not:

ICD-11 (2019'da yürürlüğe giren) ile bu sınıflandırma güncellenmiştir. ICD-11'de "Diğer tanımlanmış anksiyete veya ilgili bozukluklar" kategorisi (kod: 8B8Y) benzer bir amaçla varlığını sürdürür, ancak tanı kriterleri ve yaklaşımında bazı farklılıklar bulunur. F41.8 kodu, halen birçok ülkede ve sağlık kayıt sisteminde ICD-10'a göre kullanılmaya devam etmektedir.

Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Kesin tanı ve tedavi için mutlaka bir ruh sağlığı uzmanına (psikiyatrist veya klinik psikolog) başvurulmalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
;